Τι είναι η διαμεσολάβηση ;
Η διαμεσολάβηση είναι μια διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών που θεσπίστηκε στην Ελλάδα με τον ν 3898/2010, ο οποίος μετέγραψε στο εσωτερικό δίκαιο την οδηγία 2008/52 της 21ης Μαΐου 2008. Η διαμεσολάβηση των ανωτέρω νομοθετημάτων μπορεί να αποτελέσει επιλογή των μερών για τη λύση αστικών και εμπορικών μόνο διαφορών.
Ποιες διαφορές υπάγονται στη διαδικασία της διαμεσολάβησης ;
Όπως ειπώθηκε παραπάνω στη διαμεσολάβηση του ν 3898/2010 και της οδηγίας 2008/52 υπάγονται μόνο αστικές και εμπορικές διαφορές. Ως αστικές διαφορές κυρίως νοούνται αυτές που δημιουργούνται από προβλήματα σε συμβάσεις π.χ πώλησης ( π.χ μη πληρωμή ποσού για την αγορά κάποιου πράγματος ή πώληση ελαττωματικού προϊόντος ) , ή συμβάσεις εργασίας (π.χ μη καταβολή δεδουλευμένων ή επίλυση άλλων εργασιακών προβλημάτων ) , ή συμβάσεις έργου (π.χ μη απόδοση εμπροθέσμως του αναληφθέντος έργου ( π.χ του σπιτιού του οποίου ανελήφθη η ανοικοδόμηση ή του ζωγραφικού πίνακα του οποίου ανελήφθη η ζωγραφιά ή η τροποποίηση υποδημάτων )), ή η σύμβαση διατροφής και η ρύθμιση του δικαιώματος επικοινωνίας με τα τέκνα του γονέα που δεν έχει την επιμέλεια κ.α . Ως εμπορικές διαφορές πέραν των ανωτέρω που αναφέρονται σε προβλήματα σχετικά με ορισμένες συμβάσεις ( εκτός φυσικά απ' τις συμβάσεις διατροφής και εργασίας) ( αν και εφόσον κατά τη νομοθεσία το ένα εκ των δυο μερών θεωρείται έμπορος ) , μπορούν να υπαχθούν και οι ακόλουθες : Διαφορές που έχουν να κάνουν με την εμπορική επωνυμία ή το εμπορικό σήμα , ή με τον ανταγωνισμό , ή με την ευρεσιτεχνία ( πατέντες κλπ ) ή διαφορές που έχουν να κάνουν με την εκμετάλλευση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ( εγκυκλοπαιδικά και μόνο διευκρινίζεται ότι οι διαφορές πνευματικής ιδιοκτησίας που αφορούν στο ποιος είναι δημιουργός ενός έργου θεωρούνται αστικές διαφορές και επίσης θα μπορούσαν να υπαχθούν στη διαδικασία διαμεσολάβησης ) κ.α.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας διαμεσολάβησης ;
Η διαμεσολάβηση όπως είπαμε παραπάνω είναι μια διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών αστικού και εμπορικού δικαίου. Η διαμεσολάβηση είναι μια άτυπη διαδικασί όμως ταυτόχρονα έχει μια ορισμένη δομή στην οποία τα μέρη οικοδομούν την συμφωνία τους. Αναλυτικότερα η διαδικασία της διαμεσολάβησης αποτελείται από δυο στάδια. Ένα στάδιο κοινών συναντήσεων όπου τα μέρη έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν ενώπιος ενωπίω απόψεις για τη διαφορά και ένα στάδιο κατ' ιδίαν συναντήσεων των μερών με τον διαμεσολαβητή στο οποίο τα μέρη συζητούν αναλυτικότερα με τον διαμεσολαβητή και εκείνος τα βοηθά μέσα απ' τη συζήτηση αυτή να βρούνε λύσεις στη διαφορά τους. Η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι επίσης μια εμπιστευτική διαδικασία αφού ο,τι ειπωθεί στη διαμεσολάβηση μένει στη διαμεσολάβηση και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο δικαστήριο. Γι' αυτό δε και όσοι μετέχουν στη διαμεσολάβηση δεν μπορούν να κληθούν ως μάρτυρες στο δικαστήριο αν η διαδικασία δεν έχει αίσιο τέλος. Όπως αναφέρω εξηγώντας τον ρόλο μου ως διαμεσολαβητής, ο διαμεσολαβητής δεν είναι δικαστής ή διαιτητής. Δεν κρίνει δηλαδή περί δικαίου και αδίκου αλλά είναι ένας ουδέτερος τρίτος ο οποίο είναι ανεξάρτητος από τα μέρη και τους φέρεται με αμεροληψία. Σκοπός του είναι να βοηθήσει να μέρη να βρουν τα ίδια τη λύση στην διαφορά τους καταρτίζοντας τα ίδια σχετική συμφωνία που θ' αποτυπώνει τη λύση αυτή και προς αυτό τα βοηθάει κυρίως δίνοντας τη δυνατότητα να εκφραστούν με ισοτιμία, αντιμετωπίζοντας τα με αμεροληψία. Η διαμεσολάβηση δεν είναι μια δεσμευτική διαδικασία αφού τα μέρη προσέρχονται και αποχωρούν απ' αυτήν με τη θέλησή τους. Επίσης το μη δεσμευτικό αυτής έγκειται στο ότι τα μέρη δεν δεσμεύονται από τυχόν προτάσεις που θα κάνουν μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας που θα αποτυπώνει τη λύση που έδωσαν στη διαφορά τους. Η συμφωνία τούτη δε, μπορεί να γίνει εκτελεστός τίτλος, να αποκτήσει δηλαδή την ισχύ μιας δικαστικής απόφασης και να εκτελεστεί, όπως εκτελείται μια δικαστική απόφαση, αν και εφόσον δεν τηρηθούν οι όροι αυτής , με την κατάθεση αυτής απ' τον διαμεσολαβητή, αν το ζητήσουν τα μέρη, στην γραμματεία του πρωτοδικείου που διεξήχθη η διαμεσολάβηση.
Στο video που ακολουθεί μπορείτε να δείτε αναπαράσταση της διαδικασίας διαμεσολάβησης ώστε πέραν της αναγνωστικής να έχετε και μια οπτική εμπειρία με τον θεσμό.
Η διαμεσολάβηση είναι μια διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών που θεσπίστηκε στην Ελλάδα με τον ν 3898/2010, ο οποίος μετέγραψε στο εσωτερικό δίκαιο την οδηγία 2008/52 της 21ης Μαΐου 2008. Η διαμεσολάβηση των ανωτέρω νομοθετημάτων μπορεί να αποτελέσει επιλογή των μερών για τη λύση αστικών και εμπορικών μόνο διαφορών.
Ποιες διαφορές υπάγονται στη διαδικασία της διαμεσολάβησης ;
Όπως ειπώθηκε παραπάνω στη διαμεσολάβηση του ν 3898/2010 και της οδηγίας 2008/52 υπάγονται μόνο αστικές και εμπορικές διαφορές. Ως αστικές διαφορές κυρίως νοούνται αυτές που δημιουργούνται από προβλήματα σε συμβάσεις π.χ πώλησης ( π.χ μη πληρωμή ποσού για την αγορά κάποιου πράγματος ή πώληση ελαττωματικού προϊόντος ) , ή συμβάσεις εργασίας (π.χ μη καταβολή δεδουλευμένων ή επίλυση άλλων εργασιακών προβλημάτων ) , ή συμβάσεις έργου (π.χ μη απόδοση εμπροθέσμως του αναληφθέντος έργου ( π.χ του σπιτιού του οποίου ανελήφθη η ανοικοδόμηση ή του ζωγραφικού πίνακα του οποίου ανελήφθη η ζωγραφιά ή η τροποποίηση υποδημάτων )), ή η σύμβαση διατροφής και η ρύθμιση του δικαιώματος επικοινωνίας με τα τέκνα του γονέα που δεν έχει την επιμέλεια κ.α . Ως εμπορικές διαφορές πέραν των ανωτέρω που αναφέρονται σε προβλήματα σχετικά με ορισμένες συμβάσεις ( εκτός φυσικά απ' τις συμβάσεις διατροφής και εργασίας) ( αν και εφόσον κατά τη νομοθεσία το ένα εκ των δυο μερών θεωρείται έμπορος ) , μπορούν να υπαχθούν και οι ακόλουθες : Διαφορές που έχουν να κάνουν με την εμπορική επωνυμία ή το εμπορικό σήμα , ή με τον ανταγωνισμό , ή με την ευρεσιτεχνία ( πατέντες κλπ ) ή διαφορές που έχουν να κάνουν με την εκμετάλλευση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ( εγκυκλοπαιδικά και μόνο διευκρινίζεται ότι οι διαφορές πνευματικής ιδιοκτησίας που αφορούν στο ποιος είναι δημιουργός ενός έργου θεωρούνται αστικές διαφορές και επίσης θα μπορούσαν να υπαχθούν στη διαδικασία διαμεσολάβησης ) κ.α.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας διαμεσολάβησης ;
Η διαμεσολάβηση όπως είπαμε παραπάνω είναι μια διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών αστικού και εμπορικού δικαίου. Η διαμεσολάβηση είναι μια άτυπη διαδικασί όμως ταυτόχρονα έχει μια ορισμένη δομή στην οποία τα μέρη οικοδομούν την συμφωνία τους. Αναλυτικότερα η διαδικασία της διαμεσολάβησης αποτελείται από δυο στάδια. Ένα στάδιο κοινών συναντήσεων όπου τα μέρη έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν ενώπιος ενωπίω απόψεις για τη διαφορά και ένα στάδιο κατ' ιδίαν συναντήσεων των μερών με τον διαμεσολαβητή στο οποίο τα μέρη συζητούν αναλυτικότερα με τον διαμεσολαβητή και εκείνος τα βοηθά μέσα απ' τη συζήτηση αυτή να βρούνε λύσεις στη διαφορά τους. Η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι επίσης μια εμπιστευτική διαδικασία αφού ο,τι ειπωθεί στη διαμεσολάβηση μένει στη διαμεσολάβηση και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο δικαστήριο. Γι' αυτό δε και όσοι μετέχουν στη διαμεσολάβηση δεν μπορούν να κληθούν ως μάρτυρες στο δικαστήριο αν η διαδικασία δεν έχει αίσιο τέλος. Όπως αναφέρω εξηγώντας τον ρόλο μου ως διαμεσολαβητής, ο διαμεσολαβητής δεν είναι δικαστής ή διαιτητής. Δεν κρίνει δηλαδή περί δικαίου και αδίκου αλλά είναι ένας ουδέτερος τρίτος ο οποίο είναι ανεξάρτητος από τα μέρη και τους φέρεται με αμεροληψία. Σκοπός του είναι να βοηθήσει να μέρη να βρουν τα ίδια τη λύση στην διαφορά τους καταρτίζοντας τα ίδια σχετική συμφωνία που θ' αποτυπώνει τη λύση αυτή και προς αυτό τα βοηθάει κυρίως δίνοντας τη δυνατότητα να εκφραστούν με ισοτιμία, αντιμετωπίζοντας τα με αμεροληψία. Η διαμεσολάβηση δεν είναι μια δεσμευτική διαδικασία αφού τα μέρη προσέρχονται και αποχωρούν απ' αυτήν με τη θέλησή τους. Επίσης το μη δεσμευτικό αυτής έγκειται στο ότι τα μέρη δεν δεσμεύονται από τυχόν προτάσεις που θα κάνουν μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας που θα αποτυπώνει τη λύση που έδωσαν στη διαφορά τους. Η συμφωνία τούτη δε, μπορεί να γίνει εκτελεστός τίτλος, να αποκτήσει δηλαδή την ισχύ μιας δικαστικής απόφασης και να εκτελεστεί, όπως εκτελείται μια δικαστική απόφαση, αν και εφόσον δεν τηρηθούν οι όροι αυτής , με την κατάθεση αυτής απ' τον διαμεσολαβητή, αν το ζητήσουν τα μέρη, στην γραμματεία του πρωτοδικείου που διεξήχθη η διαμεσολάβηση.
Στο video που ακολουθεί μπορείτε να δείτε αναπαράσταση της διαδικασίας διαμεσολάβησης ώστε πέραν της αναγνωστικής να έχετε και μια οπτική εμπειρία με τον θεσμό.